اصول و تکنیک‌های بیان در بازیگری
یکی از کوشش‌های عجیب بازیگران در جهان سینما و تئاتر ، تلاش برای بیان بهتر است. اصول و تکنیک‌های بیان در بازیگری امری مهم محسوب می‌شود. هر علم یا تخصصی به دنبال رشد و توسعه، علوم و فناوری زبان خاص خود را خلق می‌کند. چنانکه در مقاله چگونه بازیگر شویم اشاره شده، یکی از مهم‌ترین قسمت‌های دنیای بازیگری بیان و بدن اوست. تا بتواند همراه با حس و حالش نقشی که می‌خواهد را جلو ببرد. یکی از اساتید بیان به نام اونجلین مچلین در این زمینه می‌گوید: «ماهیت بیان امری فیزیکی ست» و در ادامه تأکید می‌کند شرط اصلی بیان استفاده ماهرانه از گوش است. اصولاً کسانی که تصمیم دارند وارد دنیای بازیگری بشوند سعی در تقلید بیان بازیگری سرشناس دارند اما باید به آنها گفت به‌جای تقلید از بیان دیگران باید به ماهیت و چگونگی ایجاد آن پی برد.
آنتونی هاپکینز و طنین صدای جاودانه‌اش
اصول و تکنیک‌های بیان
بیان هم مانند خیلی چیزهای دیگر دارای اصول و تکنیک است. در ادامه به این اصول و تکنیک‌ها اشاره می‌کنیم.
- تنفس درست و کنترل صحیح آن
- تلفظ درست
- تقویت ارتعاش
- تشدید و اغراق حرکات صورت
- سرعت و تأکید آواها
- انعطاف‌پذیری صدا
- ادای کلمات پیچیده مانند خیجج خیجا …یا…ریلل ریلا …
و در آخر با صدای رسا همه این‌ها را تکرار کند.
تنفس درست و کنترل صحیح آن
همیشه در شروع تمرین‌های بیان نفس کشیدن مهم‌ترین کاری‌ست که باید انجام دهید. دم و بازدم را از دیافراگم گرفته و خارج کنید. دیافراگم چیست؟ دیافراگم قسمت مهم بدن است که خیلی از مردم آن را نمی‌دانند و نمی‌دانند اصلاً چنین چیزی در بدن وجود دارد. اگر می‌خواهید تنفس درست از دیاف را ببینید می‌توانید به نفس کشیدن نوزاد و شناگرهای حرفهایی دقت کنید.
اصولاً مردها هم از دیافراگم نفس می‌کشند خصوصاً در مواقعی که فریاد می‌کشند اما خیلی از آنها به این موضوع آگاه نیستند. برای تنفس بهتر، لازم است هفته‌ای یک‌بار شنا کنید. همچنین با خودتان جلوی آینه تمرین کنید که آیا درست نفس می‌کشید یا نه. البته به یک معلم خوب نیازمندید تا اشکالات را به‌درستی برطرف کند تا بتوانید کلمات را درست ادا کنید. کلاس‌های بیان به شما کمک می‌کند تا جملات طولانی را بتوانید بدون کم‌آوردن نفس به‌خوبی ادا کنید. این کار نیاز به تمرین مداوم دارد. تمرین‌هایی که استادانش می‌دهند. تنفس درست باعث می‌شود صدای شما درست به بیرون هدایت شود.
تلفظ درست
درست تلفظ کردن کلمات یا جملات به تکرار آن به صورت‌های مختلف خیلی کمک می‌کند. روی روانی گفتار خود کار کنید. منظور از روان بودن این است که بتوانید یک‌زبان را به خوبی و با سرعت طبیعی و بدون مکث زیاد در گفتارتان صحبت کنید. برای تلفظ درست نیاز به یکسری اصول دارید که عبارت‌اند از:
- تمرین آواهای مختلف
- کلمه‌هایی که ممکن است در گفتنش دچار لکنت شوید را بلند و با اغراق تکرار کنید مانند: ر ل، ب پ، ج ژ، خ ز …
- بعضی‌اوقات جمله‌هایتان را آهسته بگویید و بعضی‌اوقات سریع
- برای گفتن کلمات صورت خود را مچاله کنید و دوباره به حالت عادی برگردانید
همه‌ی این‌ها به شما کمک می‌کند تا تلفظ درست را یاد بگیرید و با خیال راحت ادا کنید.
تقویت ارتعاش
ارتعاشات صدا به تنفس درست ارتباط دارد. و اینکه با کلمات به‌صورت طولانی باید بازی کنید. ارتعاش صدا را تنها با خواندن آواز می‌شود انجام داد. در کل آواز خواندن در بیان مسئله بسیار مهمی است. در تلفظ هم نقش اساسی دارد. آواز خواند هم باید با اصولی خاص باشد. مثلاً آهنگی باید خواند که کلمات تکراری در آن زیاد باشد. مانند: لای رولت رنده لیمو رفته … و شبیه این اما این را به صورت‌های مختلف باید خواند و با آن حالت‌های مختلف را تست کرد.
ارتعاش صدا باید طوری باشد که به پرده‌های صوتی آسیب وارد نکند. هنرجو یا بازیگر باید فرق حنجره و دیافراگم را از طریق همین ارتعاشات تشخیص دهد. او باید این را بداند که بعضی از حرف‌ها باید توی سرش خوانده شود و بعضی‌ها از حنجره. برای تقویت هم کم‌کم باید تلاش کرد. خیلی‌ها یک‌شبه ره صدساله را می‌خواهند بروند اما این غیرممکن است. هر کسی نمی‌تواند بازیگر بزرگی شود یا این‌طور بگویم که به‌راحتی نمی‌شود اتفاق بیفتد.
تشدید و اغراق حرکات صورت
برای اینکه بتوانیم کلمات یا جملات را درست ادا کنید اول باید دانه‌دانه حرف‌ها را بلند و با اغراق دهان و چشم تکرار کنید. سعی کنید روبروی آینه بایستید و همه چیز را تشدید کنید. حتی چند روز در خانه هم حرف می‌زنید با اغراق باشد. حتی اگر بقیه به شما بخندند. در کلاس‌های بیان و بدن بعضی از استادان شغل‌هایی مانند گدا یا شغل‌هایی که به بیان کمک می‌کند را پیشنهاد می‌کنند که در خیابان انجام دهند. به عقیده من بیشترین چیزی که به بیان درست کمک می‌کند گفتن کلمات سخت و جملات طولانی است که به‌صورت اغراق گفته شود. حتی در زندگی عادی و این‌طور گفتن باعث می‌شود تمام ماهیچه‌های صورت تقویت شود. نمونه بارز این مبحث، جیم کری است.
سرعت و تأکید آواها
بعضی از بازی‌های بازیگران را اگر نگاه کنید می‌بینید اصلاً آکسان‌ها را درست نمی‌گذارند. زیرا کسی این اشتباهات را به آنها نگفت. یا آن‌قدر فکر می‌کنند که درست زندگی می‌کنند و بیانشان درست است و همه تأییدشان می‌کنند که نیازی نمی‌بینند این وضعیت را تغییر دهند. یا حتی کلاس‌های بیان و بدن را حتی یک‌بار هم تجربه نکردهاند. چه‌بسا خودشان هم‌کلاس‌های این‌چنینی می‌گذارند. ولی باید گفت عمر این بازیگران کوتاه است و تا مدتی کوتاه در ذهن مخاطبان می‌مانند. بازیگری می‌تواند ماندگار شود که این مراحل را تجربه کرده باشد.
همان‌طور که می‌دانید بعضی ازجمله ها یا کلمات باید با سرعت آرام گفته شود و بعضی‌ها تند. مانند این جمله: (به‌عنوان‌مثال دو دختر در خانه تنها هستند و ظرفی قدیمی را شکستند و مادر پشت در منتظر است تا در را باز کنند.) در این موقعیت قطعاً باید دیالوگ‌ها تند و واضح گفته شود. یا موقعیت‌های خیلی سخت‌تر و پیچیده‌تر مانند دزدی از یک مکان سخت، در این قسمت دیالوگ‌ها باید با سرعت اما آرام گفت شود. و منظور ما از تأکید چیست؟ اینکه یک جمله مانند: (بخشش لازم نیست اعدامش کنید) را چگونه و چند بار می‌شود گفت…
- بخشش، لازم نیست اعدامش کنید
- بخشش لازم نیست، اعدامش کنید
- بخشش…لازم نیست… اعدامش کنید.
- بخشش لازم نیست، اعدامش کنید؟
و خیلی جمله‌های این‌چنینی را می‌توانید تمرین کنید. این ساده‌ترین جمله برای مثال بود و می‌بینید چقدر سرنوشت یک انسان را تغییر می‌دهد.
انعطاف‌پذیری صدا
اصولاً از قدیم می‌گفتند بازیگر باید بتواند به چند صورت صحبت کند. به‌عنوان‌مثال وقتی نقش کمدی را برایش در نظر می‌گیرند باید به صورتی حرف بزند که بتواند بخنداند یا انگار ذاتاً کمدین است. برعکس در نقش جدی هم همین‌طور و خیلی نقش‌های دیگر. اما تمرین‌هایی که برای این کار می‌شود انجام داد این است که فیلم‌های مختلف را ببیند و نقش‌های متفاوت را تست کند. برای خودش بازی کند. بهترین پیشنهاد برای شما دیده فیلم‌های آل پاچینو و رابرت دنیرو و مارلون براندو است که انواع و اقسام نقش‌ها را با بهترین کیفیت در بازی‌هایشان می‌شود پیدا کرد. انعطاف صدا اصولاً به تمرین زیادی نیاز دارد و خیلی‌ها آن‌قدر از این کار لذت می‌برند که شوهای کمدی برگزار می‌کنند تا مردم را بخنداند و اوقات خوشی را برایشان رقم بزنند.
اما بعضی‌ها دوست دارند نقش‌های مختلف را امتحان کنند. خیلی هم موفق هستند و انعطاف‌پذیری را به اوج می‌رسانند. درواقع یک بازیگر باید بتواند این تمام حس‌ها را همراه با صدایی که برایش تعیین‌شده بگوید. مثلاً یک بازیگر زن باید نقش یک پیرمرد را بازی کند، برای تمرین این نقش و صدا باید با پیرمردها نشست و برخاست داشته باشد. تا ببیند چطور می‌شود صدای آنها دربیاورد و باورپذیر باشد. این نیاز مبرم به تمرین زیاد دارد. و خیلی صداهای دیگر که به این آسانی نیست و در اینجا تأکیدم بر گوش کردن است.
ادای کلمات پیچیده
همان‌طور که گفته شد حرفهایی که همخوانی آنها با هم سخت است و شما نمی‌توانید بگویید را به هم بچسبانید و بلندبلند تکرار کنید. در حروف الفبا این حرف‌ها تا حدودی مشخص شده است. اصولاً استادان بیان جدولی مشخص می‌کنند که این کلمات در آن گفته می‌شود. تکرار آن برای بیان واجب است مثلاً مجری در پخش زنده باید مسلط به این حرف‌ها و کلمات باشد تا اشتباه نکند و این کلاس‌ها و تمرین‌ها به او کمک می‌کند. کسانی که دندان‌های خرگوشی دارند و یا کسانی که بعضی از حرف‌هایشان مانند سین را با اغراق ادا می‌کنند باید تمرین‌های ادای کلمات پیچیده را انجام بدهند تا حداقل این مشکلاتشان کم‌رنگ‌تر شود.
و در پایان باید گفت که بازیگری بهترین می‌شود و در ذهن‌ها می‌ماند که به اصول بازیگری خصوصاً اصول و تکنیک‌های بیان و بدن مسلط باشد. در ادامه تیزر قسمت نهم دوره استعدادیابی و مبانی بازیگری را در مورد صدا در بازیگری ببینید.
۲۶ دیدگاه
عالیه
خیلی ممنون بخاطر راهنمای های عالیتون
خسته نباشید
ممنون عالیه.خیلی چیز ها را یاد گرفتم.ممنون
دمتون گرم، خدا قوت. به من که بسیار کمک شد.
درود فراوان از مظالب اموزنده
عالییییییییییییییی فقط ی سوال داشتم اینکه برای اینکه بتونم وارد عرصه بازیگری بشتم باید تست بازیگری رو کجا بدم چون نمیخوام دانشگاه برم و فقط از طریق تست دادن وارد عرصه بازیگری بشم
سلام. مقاله راه ورود به دنیای بازیگری رو در بانی‌کستر بخونین
خیلی ممنونم از مطلب مفیدتون و پیشنهاد کردن فیلم های استاد آل پاچینو . رابرت دنیرو و مارلون براندو بزرگ.
سلام و خسته نباشین
۲۳ سالمه و دیپلم تجربی دارم.علاقه به اجرا دارم حالا بازیگر تلوزیون یا تئاتر.
خواستم توی کلاس بازیگری ثبت نام کنم که تو مقاله کلاس نوشته بودن دوتا مصاحبه صورت میگیره یکیش سنجش سواد و اونیکی تست بازیگری
اگه اینارو بلد بودم که کلاس نمیرفتم میخواستم بپرسم قبل از کلاس بازیگری باید دنشگاه برم یا با همین موقعیتی که دارم‌میتونم مستقیم کلاس ثبت نام کنم برم.
لطفا راهنمایی کنید با تشکر
اگر کسی تو این مورد تجربه داشت لطف کنه بهم پیام بده من حضوری خدمتش برسم و ازشون اطلاعات کسب کنم
۰۹۳۹۲۰۰۳۵۵۹ مهدی عباسی
سلام مهدی عزیز. بانی‌کستر برای هنرمندایی مثل شما راه‌اندازی شده. توی سایت ما به‌طور رایگان ثبت‌نام کن تا ما هم شمارو معرفی کنیم. حتما از خودت عکس و فیلم بذار. ثبت‌نام آنلاین هستش. بالای صفحه روی گزینه ثبت‌نام کلیک کن.
سلام
داداش من ۱۴ سالمه و الان توی شهر خودم یه جا پیدا کردم تست بازیگری دادم امتیازم ۱۶۰ از ۲۰۰ شد . الان هم کارگردان داره اسپانسر و فیلمبردار و …. جور میکنه تا یه فیلم سریالی بسازیم . خودت باید از ی جا شروع کنی . با خونه نشستن و اینترنتی و آنلاین فایده ندارد عزیز. منم اول اینستا پیج زدم کلی پست گزاشتم تا معروف بشم . اون اولین قدم من بود .بعد دیدم که الان تعداد رقیب های من زیاده و وقتی اینستا تازه تاسیس شده بود ، میشد معروف شد و الان خیییلی سخته . برای همین اقدام ب دنیای مجازی کردم . این تجربه من بود امیدوارم موفق باشی .❤️
سلام شما لازم نیست حتما دانشگاه بری چون میشه کلاس هاشو به صورت آزاد بگزرونی در کنار بازیگرانی مثل اقای تارخ یا کلاس های سمندیان و… که بتونی موفق شی
اگرم دوس داری درسشو بخونی ام که باید کنکور بدی بری دانشگاه
سلام فوق العاده علاقه به بازیگری دارم این متن کمکی به کسائی میکنه که مثل من علاقه شدید به بازیگری دارن
سلام من رومیناهستم من علاقه زیادی هم به بازیگری دارم یه پیشنهادهم داشتم اماهنوزتست ندادم چون میترسم قبول نشم میشه بهم کمک کنین بکین بایدچیکارکنم
سلام خسته نباشید
ببخشید میخوام ثبت نام کنم ولی وقتی روی گزینه ثبت نام کلیک میکنم هیچی نمیاد
سلام. گزینه ثبت‌نام نداریم ما. گزینه عضویت داریم
سلام قابل استفاده بود اما در تمام این متن به دو چیز اشاره شد و تنوع نداشت
اما به هر حال خوب و اصولی بود ممنونم
سلام عزیزم!
من از افغانستان استم،مطلب تانرا خواندم خیلی عالی بود
وای منم همین مشکل رو دارم
من همیشه علاقه زیادی به بازیگری داشتم ولی بخاطر خجالتی بودن و سنتی بودن خانواده نتونستم دنبال علاقم برم. الانم تقریبا سنی ازم گذشته ولی دوست دارم بخاطر دل خودم برم دنبال یادگیری، آیا میتونم موفق بشم؟
سلام مهشید عزیز. بانی‌کستر برای هنرمندایی مثل شما راه‌اندازی شده. پیشنهاد میکنم توی سایت ما به‌طور رایگان ثبت‌نام کنی تا ما هم شمارو معرفی کنیم. حتما از خودت عکس و فیلم بذار. ثبت‌نام آنلاین هستش. بالای صفحه روی گزینه ثبت‌نام کلیک کن.
خیلی تجربه های زیادی از این مثال ها وکلماتتان کسب کردم ممنون
ممنون نیما جان از همراهیت
سلام خسته نباشید من ۱۷سالمه علاقه زیادی به بازیگری دارم برم دانشگاه رشته هنر بخونم خوبه یا برم کلاس بازیگری بهتره
سلام ممنون میشم چند کتاب که داخل تمرین بازیگری باشه معرفی کنید مثل فن بیان حص آمیزی
سلام ممنون میشم چند کتاب که داخل آنها تمرین بازیگری باشه معرفی کنید مثل فن بیان حص آمیزی
سلام دوست عزیز. داخل کانال اینستاگرام معرفی می کنیم.