خلاصه فیلم مسخره باز
قبل از اینکه به نقد فیلم مسخره باز بپردازیم خلاصه ای از فیلم را مطالعه کنید. مسخره باز داستان دانش یک بازیگر وامانده از جهان نمایش و سینما با بازی صابر ابر است که سرنوشت او را در یک آرایشگاه مردانه و در کنار یک کاظم خان با بازی علی نصیریان و شاپور عنق و بیاخلاق با بازی بابک حمیدیان گرفتار کرده است. رؤیاهای بزرگ او از دیوارهای این آرایشگاه می گذرد و جهانش را به صحنه نمایشی بیوقفه و لامکان بدل میکند. جهانی که با وقوع قتلهایی هولناک در شهر ذرهذره فرو میریزد. در ادامه به نقد فیلم مسخره باز میپردازیم.
نقد فیلم مسخره باز
فیلم مسخره باز نخستین اثر همایون غنیزاده است که در تئاتر به نامی مطرح و پرطرفدار تبدیل شده است. انتخاب نمایشنامههایی با محتواهای پوچگرایانه و نگارگری آنها با طراحی صحنه و شخصیتهایی چندوجهی و گاه کارتونی از او کارگردانی صاحب فکر و اندیشه ساخته است. تمایز آثار غنیزاده و شکلروایی محنصربهفردش سبب میشود تا پیش از آنکه در مورد مسخره باز حرفی بزنیم سری به آثار نمایشی او بزنیم تا ببینیم چرا بلندپروازیهای کارگردان جوان سر از جهان سینما درآورد. در فیلم مسخره باز تنها نامهای آثار نمایشی همایون غنیزاده به تنهایی معرف سلیقه و جهانبینی اوست. ملکه زیبایی لینین، کالیگولا، در انتظار گودو و اثر دور از انتظار میسیسیپی نشسته میمیرد نشان از کارگردانی دارد که سعی در نگاهی شخصی در تئاتر دارد.
البته نباید انتقادات ریز و درشت صاحبنظران حوزه تئاتر را به غنیزاده نادیده بگیریم که او را به کولاژکاری یا تکهچسبانی از نمایشهای مطرح جهان متهم میکنند. با توجه به اینکه ایران سالهاست که مقصد گروههای نمایشی دنیا نیست و تئاترهای بزرگ کمتر به ایران سر میزنند، مردم شناخت کافی از جریان اصلی تئاتر نداشته و در نتیجه حافظه ذهنی ضعیفی دارند. منتقدان غنیزاده با زیرسؤال بردن بسیاری از انتخابها و گزینش های نمایشی او را حاصل بازسازی خلاقیتهایی در نمایشهای دیگر میشناسند. (البته بانیکستر در این رابطه اظهار نظری ندارد و وظیفه ما تنها بازگویی دیدگاههاست).
داستان پر از مو
فیلم مسخره باز با عبارت داستانی پر از مو در همان گام نخست قصد دارد محتوای غیرخطی و مرسوم خودش را به بیننده القا کند. کاری درست که تقریباً در سینمای ایران کمتر دیدهایم. زمانی که شما از موقع دیدن بیلبورد یا پوستر وارد فیلم میشوید و تا زمان مشاهده آن در جهانش سیر میکنید. در مسخر باز همهچیز در خدمت روایت و قصه است. تدوین صحیح و منطبق با ساختار روایی هایده صفییاری از همان نقطه شروع ریتم خودش را به احساس و نگاه بیننده گره میزند و جاری میسازد. حال این فیلم است که به نگاه شما نظر میدهد و نفسهایتان را با تمپوی قصه همآهنگ میکند.
تحلیل بازیگران فیلم مسخره باز
حضور جذاب بازیگران نقشی کلیدی در شکلگیری فضای طنز و پوچ مسخره باز دارد؛ جهانی که غنیزاده برایش سالها در تئاتر زحمت کشیده و مال خود کرده است. بازی استاد علی نصیریان در نقش پیرمردی بدعنق و حواسپرت که هرروز خواستههای دیروزش را مطالبه میکند و از دنیا چیزی سکوت برای چُرت دم ظهرش نمیخواهد؛ به حس آشنا و صمیمی فیلم افزوده است. همچنین بازی به دور از بزرگنمایی و غلو از سوی صابر ابر فضا را برای هنرنمایی دیگر بازیگرها محیا میکند. بابک حمیدیان هم که مدتی بود از جریان سینما فاصله داشت و کمتر دیده میشد یک بار دیگر در این فیلم نشان داد صاحب چه توان بازی و هنرنمایی است. در نقد فیلم مسخره باز در رابطه با بازیها باید به ۲ هنرنمایی متفاوت در این فیلم اشاره کرد: رضا کیانیان و هدیه تهرانی که وجوهی متفاوت دارند.
متأسفانه به دلیل تجربیات مشابه و آثار شبیه هم در سینمای ایران، عوامل و بهویژه بازیگران دچار نوعی تکرار در القای حس و سبک کاری خود میشوند. در نتیجه این سیر راکد تولیدی میبینیم که وقتی اثری همچون فیلم مسخره باز ساخته میشود، شرایط برای کار فرق میکند. بازی تکنیکی و دقیق رضا کیانیان در نقش پلیسی بیرحم و جدی چنان در ساختار فیلم نشسته است که با ورودش هرگز احساس نمیکنیم که تلاطمی ناهمگون به ساختمان فیلم وارد شده است اما در خصوص هدیه تهرانی اینچنین است. بازی کمرمق هدیه تهرانی در این فیلم آن هم درست زمانی که باید با شخصیتی کنشگر و تعیینکننده مواجه باشیم نه حاصل توان کم خانم تهرانی در بازیگری است نه تمهید سفت و سخت همایون غنیزاده؛ بلکه ناشی از جریان راکد فیلمسازی در ایران است.
بخش های فنی فیلم
فیلم مسخره باز تقریباً در تمام بخشهای فنی و اجرایی از کارگردانی تا فیلمبرداری، صدا، موسیقی، طراحی صحنه و لباس، گریم و… نیز بسیار درخشان چشمگیر است. فیلمبرداری بسیار خوب علی قاضی دقیقاً از جهان فیلم است در هیچجا تلاش نمیکند تا بیننده را بهشکلی بیمورد معطوف به توانایی خود کند. این در مورد صدا و موسیقی هم مصداق دارد. امیرحسین قاسمی مسئول طراح و ترکیب صدا که پیشتر او را با فیلم «اژدها وارد میشود» ساخته مانی حقیقی میشناختیم در این فیلم هم با هایت ظرافت و دقت عمل کرده است. استفاده از جزئیات و نکات ریز آوایی تجربه جذاب و کمنظیری از مشاهده فیلمی جذاب و سرگرمکننده برای بیننده به ارمغان میآورد. همچنین باید از سهیل دانش طراح صحنه و الهام معین طراح لباس یاد کنیم که با استفاده از ارجاعات فیلم اثری بینقص و دیدنی از خود به جای گذاشتهاند.
جذابیت فیلم مسخره باز درست در جایی متوقف میشود که بسیاری از آثار اینچنینی دچارش میشوند. نیمه دوم فیلم هرگز به اندازه اوایل بیننده را راضی نگه نمیدارد و فقر قصه و جریان تکراری خاطرهبازی های سینمایی دیگر به زیبایی ابتدا نیست. همچنین تاکید بیش از اندازه فیلمساز به اشارات پسامتنی فیلم نظیر: مو در کنسرو، اونا و ماها، نحسی در سلمونی و… از جایی به بعد به تلاشی بیاندازه و اضافی برای القای مفهومی است که از همان اول هم چندان عمیق و تکاندهنده نبود. البته زیبایی بصری و اجرای باکیفیت فنی فیلم اجازه نمیدهد تا حس لذت بیننده به ملامت تبدیل شود اما در مجموع انتظارات را پاسخ نمیدهد.
عوامل فیلم مسخره باز
- کارگردان: همایون غنیزاده
- تهیهکننده: علی مصفا
- فیلمنامه: همایون غنیزاده
- بازیگران فیلم مسخره باز : علی نصیریان، صابر ابر، بابک حمیدیان، رضا کیانیان، داریوش موفق و هدیه تهرانی
- فیلمبرداری: علی قاضی
- طراح صحنه: سهیل دانش
- طراح لباس فیلم مسخره باز : الهام معین
- تدوین: هایده صفییاری
- موسیقی: محمدرضا غنیزاده
- پخش: خانه فیلم
- مدتزمان: ۹۰ دقیقه
- سال تولید: ۱۳۹۷
- جوایز: جایزه ویژه هیئت داوران از سی و پنجمین جشنواره بینالمللی ورشو و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین جلوههای ویژه بصری و بهترین فیلم اول از سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر.
لطفا در قسمت نظرات همین مقاله نقد فیلم مسخره باز را برای مخاطبین کاملتر کنید.
منبع: ویکی پدیا