دیده‌اید گاهی ایفای نقش‌های درخشان بازیگران سینما و تئاتر مدت‌ها در ذهن شما باقی می‌ماند؟ حتماً دیده‌اید و از آنجایی که خواننده این مقاله هستید حتماً از خودتان هم پرسیده‌اید چگونه؟ بازیگران حرفهای همه‌شان در اجرای یک سری ترفند و تکنیک تفاهم دارند. قضیه که فقط استعداد نیست. استعداد به جای خود اما نکاتی که در این متن به آن‌ها اشاره می‌کنیم آن چیزی است که بازیگر خوب را از بازیگر معمولی جدا می‌سازد.
حفظ کردن دیالوگ
نخستین وظیفه شما به عنوان بازیگر این است که دیالوگتان را حفظ باشید و اصلاً ربطی ندارد که یک دیالوگ یک‌کلمه‌ای یا تمام دیالوگ‌های یک فیلمنامه سهم شماست. اگر در این وظیفه ساده اما مهم سهل‌انگار باشید باعث برهم خوردن برنامه‌ریزی کارگردان و به عقب افتادن پایان پروژه خواهید شد. حال اگر برعکس آن؛ شما بازیگری باشید که در حفظ دیالوگ کوتاهی نمی‌کنید هم به کارگردان در اصلاح و پیشنهاد ایده جدید کمک کرده‌اید و هم به بازیگر نقش مقابل خودتان که دیگر منتظر نیست خط آخر دیالوگ یادتان بیاید و می‌تواند آسوده‌خاطر روی نقش خودش تمرکز کند. اینگونه است که همه بهترین خودشان را ارائه می‌دهند. با روش‌های زیر سریع‌تر و راحت‌تر دیالوگ‌هایتان را حفظ کنید:
- امروزه راجع به هر چیزی و حتی موضوع بحث ما یک اپلیکیشن طراحی شده است و شما می‌توانید از نرم‌افزارهایی نظیر LineLearnerیا ColdRead در این راستا کمک بگیرید.
- با نوشتن دستی دیالوگ‌ها آن‌ها را زودتر حفظ می‌کنید.
- مثل یک دانش‌آموز که یک سطر را هزار بار می‌خواند تا فقط حفظ کند عمل کنید. بد نیست از بازیگر مقابلتان نیز بخواهید که در دورخوانی شما شریک شود.
- کلمه منتهی به نوبت دیالوگ گفتن خودتان (کیو) را با هایلایت یا خط کشیدن زیر آن مشخص کنید و به حافظه بسپارید. البته اینکار نباید باعث این شود که به دیالوگ‌های بازیگر مقابل بی‌توجهی کنید و ذات دیالوگ برایتان گنگ شود.
روابط اجتماعی
هم در یک جلسه تست بازیگری و هم در پشت صحنه یک پروژه روابط اجتماعی شما نقشی تعیین‌کننده دارد. برقراری ارتباط با آدم‌ها و همکاران در کار بازیگری اجتناب ناپذیر است. شما می‌بایست بتوانید به راحتی برای نوشتن یک ایمیل یا صحبت با دستیار کارگردان آماده باشید. این تازه قبل از ورود شما به یک پروژه است. بعد از آن سر و کار شما با گعده بزرگی از عوامل پشت صحنه است که نحوه ارتباطتان با آن‌ها شما را در پروژه راحت‌تر می‌کند. فراموش نکنید که هنر بازیگری هنر ارتباط است و شما میانجی و رابط قصه با تماشاگر هستید. شرط اول برقرار کردن یک ارتباط خوب نیز شنونده خوبی بودن است. چه بر روی صحنه و چه در زندگی روزمره مهم است که از خیالات خود فارغ شوید و به لحظه جاری ورود کنید تا بتوانید به خوبی به حرفهای همصحبت روبرو دل بدهید.
تسلط بر بدن و بیان
ابزار بازیگر چیست؟ هیچ چیز، جز بیان و بدن او. تسلط استادانه بر این دو ابزار ضرورتی است که نمی‌شود از آن کوتاه آمد. دستیابی به تسلط دقیق بر چگونگی هدایت دامنه صوتی و جسمانی شما برای خلق یک نقش معجزه می‌کند. به یاد بیاورید که «بردلی کوپر» برای ایفای نقش «جکسون مین» در «ستاره‌ای متولد می‌شود» صدای خود را یک اوکتاو کاهش داد تا به منظور خود از سکانسی که اجرا می‌کرد دست پیدا کند. اگر در اجرای موارد زیر مشکلی ندارید می‌شود گفت که به تکنیک‌های بدنی مسلط هستید:
- اجرای یک رقص یا کرئوگرافی
- اجرای یک ویژگی فیزیکی، نظیر تیک عصبی صورت یا لنگیدن
- هماهنگ بودن با حرکت در قاب دوربین
در دوره آموزش مبانی بازیگری با امین تارخ به شما تمام موارد لازم جهت یادگیری ابزار بازیگری و راه‌های تقویت آن آموزش داده می‌شود.
اگر اجراگر موارد زیر هستید، تسلط بر بیان دارید:
- اجرای دامنه‌های بلند صوتی، بی‌فشار آوردن و آسیب زدن به تارهای صوتی
- بالا یا پایین بردن صدا به فراخور سالن اجرا، برای مثال بدیهی است که بازیگر بر روی صحنه «سالن اصلی تئاترشهر» به نسبت سالن‌های کوچکی چون «سایه» و «چارسو» می‌بایست با صدای بلندتری دیالوگ بگوید
- تغییر زیر یا بم بودن صدا به فراخور حس دیالوگ
برای گرم کردن صدا از مربی پلاتو، فیلم‌های آموزش داخل یوتیوب یا دوره پرورش صدا و بیان با آرش آبسالان در بانی‌کستر استفاده کنید. همچنین برای تسلط یافتن بر بدن نیز پیشنهاد می‌شود که در یک کارگاه آموزش رقص (هر نوعی از رقص) یا جلسات یوگا ثبت نام کنید.
تحلیل و تفسیر متن
بازیگر باید قادر به تفسیر متنی باشد که می‌خواهد که درآن بازی کند و آن را به عنوان جمع‌آوری سرنخ‌هایی با هدف درک دیدگاه کلی نویسنده و در عین حال کشف شخصیت خودش در متن در نظر بگیرد. بسته به میزان نقش و ماهیت سناریو (فاخر یا گیشه‌ای) فرآیند تجزیه و تحلیل متن می‌تواند کم یا زیاد شود. پرسیدن این پنج سوال را درباره هر متن داستانی لحاظ کنید: چه کسی؟ چه چیزی؟ چه زمانی؟ کجا و چرا؟ پس از آن چهار مرحله اساسی در پیش دارید:
- به نام و عنوان اثر، ژانر آن و توضیحات شخصیت خودتان توجه کنید. دقت در این‌ها به شما کمک می‌کند که قبل از خواندن متن به فضای آن نزدیک شوید.
- ابتدا فیلمنامه را از دید مخاطب بخوانید تا داستان و منظور نویسنده دستگیرتان شود و به خودتان اجازه دهید که مثل یک خواننده تحت تاثیر متن قرار بگیرید.
- اگر لازم شد تحقیق کنید. شاید با کلماتی مواجه شوید که معنی آن را نمی‌دانید و می‌بایست با سرچ در گوگل رفع احتیاج کنید. مسلم است که معنی جمله باید ابتدا برای شما واضح شود تا بتوانید به درستی آن را ادا کنید.
- نقاط خاص فیلمنامه، نظیر کشمکش‌ها و گره و فرودها را شناسایی و برای خودتان مشخص کنید. این موارد احتمالاً خصوصیات شخصیتی نقشی که آن را بازی می‌کنید را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
آمادگی جسمانی
استقامت جسمی و روحی دو روی یک سکه و هردو لازم هستند. یعنی در ساعات طولانی تمرین می‌بایست شما هم آمادگی ذهنی و هم آمادگی جسمی برای آن را داشته باشید. کار سینما و تئاتر سراسر فشار و استرس است. منتها هر دردی درمانی هم دارد از جمله:
- خودتان را مقصر رد شدن در تست بازیگری ندانید. مسائلی جز شما دخیل موضوع‌اند. شاید قبل از هر چیز ملاک‌های که برای نقش در نظر گرفته‌اند با مشخصات شما همخوانی نداشته است. از جمله قد، وزن، یا شاید گواهینامه رانندگی داشتن. چگونه ظاهر شدن شما در جلسه تست فقط بخشی از ملاک‌هاست.
- به خودتان یادآور شوید که «نه» شنیدن با «هرگز» شنیدن متفاوت است. با این کارگردان نشد چه کسی گفته با بعدی هم نمی‌شود؟
- توانایی شما زمان نپذیرفته شدنتان از سمت یک پروژه برای کنترل اوضاع روحی خودتان بسیار مهم است و باید حواستان با آن باشد. با تمرین مداوم، دست نکشیدن از یادگیری و تماشای منظم آثار برجسته سینما خودتان را با انگیزه نگه دارید.
- تنها وظیفه شما در جلسه تست همان تست دادن است. خوب تست بدهید ولو اینکه رد شوید. تیم کارگردانی ممکن است برای کار بعدی با شما تماس بگیرد.
نتیجه تست‌ها را سخت نگیرید که به قول حافظ «سخت می‌گیرد جهان بر مردمان سختکوش». مهم این است که بهترین خودتان بوده باشید. همین برای داشتن حس خوب کافی است. قدم بزنید، کتاب بخوانید، یک فیلم تماشا کنید و جان کلام اینکه کاری را بکنید که شما را خوشحال می‌کند و به قول بلاگرهای کتاب «غذای روح» شماست.
اصول اولیه ساختن ویدئوسلفی
بعد از همه‌گیری ویروس کرونا در جهان این مدل از ساخت ویدئو به خصوص برای استفاده در آزمون‌های تست بیشتر باب شد. بنابراین اینک می‌بایست از چگونه ساختن آن سردرآورد و تجهیزات آن را هم در خانه داشت. کمی آشنایی با تدوین، فیلمبرداری و آپلود ویدئو امروزه نیاز مبرم بازیگران است. زیرا زمانی که یک ویدئو از خودتان را مثلاً برای یک وبسایت فراخوان بازیگر بارگذاری می‌کنید داوران آن از کیفیت و نحوه ساخت آن فیلم آشنایی شما با سینما و اصول دوربین را نیز قضاوت خواهند کرد. چگونه:
- نور مناسب و داشتن یک بکگراند خوب، کمک زیادی به حرفهای شدن ویدئو شما خواهد کرد.
- افقی فیلمبرداری کنید.
- ادیت ویدئو را یاد بگیرید تا در صورت نیاز دستی به سر و روی تصویر بکشید.
- مقررات وبسایت درباره ویدئو را رعایت کنید. نظیر مدت زمان ویدئو، فرمت ویدئو و از این قبیل.
ما در دوره آموزش تست بازیگری تمام موارد لازم را به همراه نمونه و مثال به شما آموزش می‌دهیم.
اعتماد به روش کارگردان
البته که شخصیت نقش مورد نظر شما را ساخته‌اید و نقش از آن شماست. در خلاقیت و تصرف شما هم شکی نیست. ولی بعد از آن هر کارگردانی با یک برگه یادداشت به شما مراجعه و نکاتی را در نقش شما تغییر می‌دهد. فراموش نکنید که کارگردان ناخدای کشتی بزرگی است که شما یکی از بادبان‌های آن هستید و نباید به ساز خودتان برقصید. در اینجا نکاتی را مرور می‌کنیم که تاثیرپذیری شما از کارگردان را بهبود می‌دهد.
- انعطاف‌پذیر باشید. میان هر دو برداشت یک سکانس هزار مسئله در ذهن یک کارگردان خوب بالا و پایین می‌شود هیچ بعید نیست میزانسن شما یا لحن شما را بخواهد تغییر بدهد. بازیگر خوب موظف است آماده ایده‌های جدید کارگردان باشد.
- به انتقادات ایشان گوش دهید. بازیگری هر چقدر هم که برایتان شاخص و مهم است ولی در زمان اصلاح از طرف کارگردان سراپا گوش باشید. تا آنچه از شما می‌خواهد را انجام دهید و تذکر او را برایش بازگو کنید تا خیال نکند که گوش نمی‌دهید و به حرف‌هایش اعتقادی ندارید.
- قضیه را به خودتان نگیرید. کارگردان دارد به آن سکانس فکر می‌کند نه به شما! خصومتی در کار نیست. اگر ویرایشی در بازی شما لحاظ می‌کند آن را به چشم فرصتی برای به چالش کشیدن خودتان و تجربه‌ای جدید داشتن در نظر بگیرید.
- سوالی اگر برایتان پیش می‌آید در پرسیدن تعجیل کنید. زیرا اگر همان موقع موضوع دستگیرتان نشود در موقع انجام آن سردرگمی شما از دید کارگردان خوب پنهان نخواهد ماند.
آشنایی با دوربین
واید‌شات (نمای معرف): به عنوان نمای اول هم از آن یاد می‌شود. یک نمای واید شخصیت‌ها و لوکیشن را به بیننده نشان می‌دهد. این نما به بیننده نسبت بازیگران با محیط را معرفی و پیگیری داستان را راحت می‌کند.
مدیوم‌شات: از آن به عنوان توشات هم یاد می‌شود. قابی است که در آن همزمان دو بازیگر حضور دارند و برای نشان دادن رد و بدل شدن احساسات بین آن دونفر به کار گرفته می‌شود.
نمای نزدیک (کلوزآپ): زوم روی بازیگر یا یک شئ خاص است تا توجه بیننده را به جزئیات جلب کند. این نما بیشترین احساس را در خود دارد و مخاطب را با کشمکش‌های درونی یک شخصیت همراه می‌کند.
هوش تجاری
مدام در دیدرس دستیاران و مسئولین انتخاب بازیگر باشید و مولفه‌های زیر را به روزرسانی کنید:
- پروفایل بانی‌کستر
- رزومه
- حضور در شبکه‌های اجتماعی
- وبسایت شخصی
فارغ از مفید بودن شرکت در کارگاه‌های بازیگری، دیدن بازی بازیگران برجسته نیز حائز اهمیت است. مهم است سبک‌های روز بازیگری را بشناسید و رصد کنید. همانگونه که نویسندگان مرتباً آثار نویسندگان را مطالعه می‌کنند و از آن الهام می‌گیرند شما نیز چنین کنید. به تئاتر و سینما بروید و در جریان اخبار هنری باشید تا از دستتان در نرود که چه کسانی قراراست تهیه‌کننده و احیاناً کشف‌کننده استعداد شما باشند.
مهربانی
عجیب به نظر می‌رسد اما مهربانی بازیگر او را به اوج می‌رساند. وقتی کنار یک تیم فیلمبرداری هستید برخورد شما با دیگر بازیگران، کارگردان و دیگر عوامل بسیار مهم است و اگر این رفتار شما مثبت باشد به دیگران نشان می‌دهد که شما عضو مهم گروه هستید که می‌شود دوباره با او کار کرد. لزومی هم ندارد کار شاقی بکنید. کارهای کوچک اما از ته دل بهترین تاثیر را دارند.
- راس ساعت برسید. قوانین را رعایت کنید و بدعنقی را پشت در بگذارید.
- اگر در تست بازیگری هستید نام دستیار کارگردان را به خاطر بسپارید.
- سر صحنه فیلمبرداری با دقت به صحبت‌های دستیاران صحنه و تولید گوش بدهید.
مهربانی و احترام ضامن حفظ یک رابطه است. پس اگر تصویر خوبی از شخصیت خودتان در ذهن‌ها باقی بگذارید، قریب به یقین همکاری شما با تیم قبلی تکرار خواهد شد.
